Palmvrienden forums

Vanille komt van de vanille orchidee, de Vanilla planifolia, oorspronkelijk afkomstig uit Midden Amerika, maar tegenwoordig overal in de tropen te vinden.
Er zijn meerdere vanille orchideeënsoorten, maar de planifolia is de leverancier van de vanillestokjes, de vruchtlichamen van de orchidee.


Na de oogst volgt een langdurig en complex uithardingsproces dat essentieel is voor de ontwikkeling van de smaak en het aroma van vanille. Dat proces vraagt vakmanschap, en aandacht voor detail. Het duurt vaak enkele maanden en maakt natuurlijke vanille een prijzig product.
Dat maakte dat men naar alternatieven zocht en één daar van was bevergeil, of castoreum. Dat komt van een klier, gelegen tussen de anus en de geslachtsdelen van de bever en wordt gebruikt om hun vacht in te vetten en hun territorium af te bakenen. Castoreum geeft het product een complexe smaak die doet denken aan vanille. Het werd ook medisch gebruikt en in parfums.


Castoreum is natuurlijk ook niet zo goedkoop dus tegenwoordig wordt gebruikt men vooral synthetische vanille als het niet te duur mag zijn. Voor sommigen zal dat een opluchting zijn.

Vanillebloemen worden bevrucht door een insect, de prachtbij, die alleen in Mexico voorkomt. Dat hield de verspreiding van de vanilleproductie tegen totdat men de handmatige bevruchting leerde toepassen. De methode van handmatige bestuiving werd in 1841 ontdekt door de jonge slaafgemaakte Edmond Albius. Het was nog een jongen en zoals iedereen weet, jongens proberen van alles en soms levert dat wat nuttigs op. Deze ontdekking maakte vanilleteelt wereldwijd mogelijk.


Als je een bloem wil bestuiven moet je er snel bij zijn, hij blijft maar één dag open en vruchtbaar. Acht uur in de morgen is het beste tijdstip.


Wie dat leuk vindt kan zelf vanille orchideeën kweken, het is een hele makkelijke plant. De vanille orchidee groeit van nature tegen boomstammen op en kan behoorlijk lang worden. Hij hecht zich vast met hechtwortels die ontspruiten vanuit elk bladoksel.


De vanille orchidee staat graag licht, maar de felle middagzon wordt slecht verdragen. De orchidee wortelt ook in de grond, maar is ook een epifyt. Elke dag even bestuiven met regenwater wordt gewaardeerd. Extra voedig schijnt niet nodig te zijn voor een snelle groei. Het beste neem je een dikke tak van een paar meter lang waar je de plant tegen op laat klimmen. Om te voorkomen dat hij te snel de top bereikt kan je hem er spiraalsgewijs omheen laten groeien.
Nieuwe planten verkrijgen is simpel, je knipt een stukje van de top af en zet dat in een pot.

Vanille orchideeën is dus simpel maar ze laten bloeien is wat anders. Er is een tuinder in Nederland die een kas vol heeft en regelmatig oogst, maar je moet wel zorgen voor het juiste klimaat. Tropisch warm en vochtig dus.


Op de afbeelding zie je de orchideeën stengels bevestigd aan draden zoals ook tomaten gekweekt worden. Waarschijnlijk is de kweker een tomatenteler die meer brood zag in vanille.

Vanille wordt in talloze producten gebruikt, food- en non food producten zoals zeep en parfum. Het is een smaak en geur die blijkbaar vrijwel iedereen aanspreekt.