Vandaag de dag is het gebruik van katoenen stoffen over de hele wereld verspreid en niet meer weg te denken.
Katoen komt van de katoenplant, de Gossypium herbaceum. Wie de bloem bekijkt ziet duidelijk dat het een lid is van de Hibiscus familie, de Malvaceae.
- bloem.jpg (240.34 KiB) 49 keer bekeken
Behalve dat katoen de kleding mode veranderd heeft heeft de katoenteelt ook zijn negatieve kanten gehad en en heeft die voor sommigen nog steeds. Katoenteelt vraagt veel water, zo'n 10.000 liter voor een kilo katoen. Dat komt neer op 2700 liter voor een T-shirt en 7000 tot 10.000 liter voor een Jeansbroek. In Rusland is het Aralmeer zo goed als verdwenen omdat de voedende rivieren omgeleid werden voor bevloeiing van de katoenvelden. Ook het gebruik van bestrijdingsmiddelen en uitputting van de grond is een negatief aspect.
Een ander gevolg is de slavenhandel die de arbeidskrachten voor de katoenvelden in bijvoorbeeld de katoenvelden in het zuiden van de VS moest leveren. Dat heeft de bevolkingssamenstelling van de VS blijvend veranderd, om nog maar niet te spreken van het menselijke leed.
- Katoenplantage vroeger.jpeg (96.44 KiB) 49 keer bekeken
De katoen moest vroeger met de hand geplukt worden en de zaden moesten verwijderd worden uit het zaadpluis. Dat was nog niet zo gemakkelijk want het pluis, de katoen dus, zit stevig vast aan het zaad:
- Katoenzaad.jpg (227.95 KiB) 49 keer bekeken
Tegenwoordig wordt de katoen machinaal geoogst en gescheiden van de zaden:
- Baumwoll-Erntemaschine.jpeg (294.8 KiB) 49 keer bekeken
Vanwege het milieutechnische aspect van de katoenteelt is men op zoek gegaan naar minder belastende teeltmethoden. Bijvoorbeeld de Amerikaanse start-up Galy overtuigt investeerders en modeketens met een vorm van katoenproductie waar geen land of pesticiden voor nodig zijn. Het bedrijf werkt met cellen van katoenplanten die in het lab gevoed worden met suiker en zo groeien. Het is nog in een beginstadium, maar men is optimistisch.
Daarnaast is er in Spanje een bedrijf dat katoen in kassen op hydrocultuur teelt.
- Katoen in de kas.jpg (254.09 KiB) 49 keer bekeken
Hier zien we dan de oogst:
- Katoen in de kas oogst.jpg (235.09 KiB) 49 keer bekeken
Ook in het Nederlandse Bleiswijk is er een bedrijf dat hiet mee bezig is. Van de oogst maakt men in Nederland jeans van het Merk G-Star, maar slechts enkele als proefmodel. Op deze manier geproduceerde broeken zijn voorlopig onbetaalbaar.
In Wageningen op de landbouwuniversiteit is men bezig met het ontwikkelen van duurzamere productiemethoden.
De kasteelt is natuurlijk aardig, maar als je kijkt naar omvang van de professionele katoenplantages heeft het weinig impact:
- katoenplantage.jpg (161.54 KiB) 49 keer bekeken
De katoen is niet het enige nuttige dat de katoenplant levert. Uit de zaden kan olie worden gewonnen die zowel cosmetische als medische toepassing heeft.
Katoenzaadolie heeft een lichte en niet-vette textuur, Het werkt voedend en verzachtend: Het is rijk aan vetzuren en andere voedingsstoffen waardoor het een effectieve keuze is voor het herstellen van de natuurlijke vochtbalans en het bevorderen van een gezonde huid.
Katoenzaadolie bevat een stof, gossypol, een plantengif, dat contraceptief werkt bij mannen en dat kanker tegengaat. Voor gebruik in voedingsmiddelen en verzorgingsproducten wordt gossypol verwijderd door middel van raffinage.
- Katoenzaadolie.jpg (198.8 KiB) 49 keer bekeken
De katoenplant is een hele aardige plant om zelf eens te proberen. Hij groeit gemakkelijk en bloeit rijk met grote witte bloemen die naar roze verkleuren als ze bevrucht zijn. Er zijn ook soorten met gele bloemen. Zaden kun je bestellen, maar je kan soms ook bij de bloemist of in het tuincentrum wat takken zien waar je de zaden uit kan halen. Het is een eenjarige plant.
Sommige bedrijven verkopen planten, maar die zijn nog al duur vergeleken met zelf zaaien.
Het zijn tropische planten, dus zaaien op warmte en daarna het beste verder opkweken op een warme beschutte plaats.
- Gossypium herbaceum.jpg (977.54 KiB) 49 keer bekeken
Zoals u zag worden het vrij grote planten, maar dan heb je tenminste wat voor de moeite. Zelf katoen oogsten kan, maar stel je er niet te veel van voor. We leven hier niet in de tropen tenslotte.
